طراحی مدل بومی ارزیابی اعتماد داوطلبان ورود به دانشگاهها نسبت به سازمان سنجش آموزش کشور

مفهوم اعتماد ریشه در ادبیات دوره ارسطو دارد و از جمله مفاهیمی است که از سوی صاحب نظران رشته های علمی مختلف از جمله مدیریت، روانشناسی ، جامعه شناسی ، علوم سیاسی و.. ، مورد توجه و بررسی قرار گرفته است با این اشتراک که توافق واحدی برای تعریف آن وجود نداشته است ( 2001،dirks)در دهه اخیر، یکی از مقولات بسیار مهمی که ذهن بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده است. بحث عاملیت مداری، مشتری گرایی و ارباب رجوع محوری در سازمان ها است؛ به طوری که توجه به نیازهای عاملان و تکریم ارباب رجوع، جزء ویژگی های مقوم بقای سازمان ها تلقی شده و تضمین کننده ی کارایی و اثر بخشی سازمانی است. در این راستا، یکی از نیازهای اساسی عاملان در کلیه ی دستگاه های اجرایی جلب اعتماد آنان به سازمان می باشد. امروزه توجه به اعتماد عاملان به سازمانها خصوصا سازمان سنجش به عنوان مصادیقی از مشتری گرایی و ارباب رجوع محوری و عاملیت گرایی مورد توجه کلیه ی دستگاه های اجرایی قرار گرفته و سازمان سنجش کشور که متولی اصلی برگزاری کلیه ی آزمون های سراسری دانشگاهیان هست مستثنی از این قاعده نیست. چراکه ارتقای بهره وری سازمانی و اثر بخشی سازمان یاد شده منوط به اعتماد مخاطبان به آن است. اعتماد شالوده ی زندگی و بی اعتمادی سرچشمه ی بسیاری از رفتار ها و نابسامانی هاست. بی ثباتی، نارضایتی عمومی، رواج دروغ و نادرستی و در کل عدم رعایت اخلاق در جامعه ناشی از بی اعتمادی است( امیر کافی،137 به نقل از عباس زاده و همکاران، 1390). آنچه در این رساله مورد بررسی قرار گرفت طراحی مدلی برای ارزیابی اعتماد داوطلبان ورود به دانشگاه¬ها نسبت به سازمان سنجش آموزش کشور، بود. روش این تحقیق در حالت کلی (از حیث نحوه تدوین ، پیاده سازی و آزمون مدل) روش علم طراحی( design science) و همچنین از لحاظ رویکرد تحقیق، روش ترکیبی یعنی تحقیق آمیخته اکتشافی می باشد. در این تحقیق سعی شد دیدگاهی جامع¬تری از پژوهش¬های قبلی به تمامی بسترهای تأثیرگذار بر اعتماد از جمله مسئولیت¬پذیری سازمانی، عدالت سازمانی، قانون¬گرایی، شفافیت، پاسخگویی، انعطاف¬پذیری، شایستگی، تعهد و... که همگی تسهیل کننده های اعتماد نهادی می¬باشند و متأسفانه در پژوهش-های قبلی مورد اغفال واقع شده بود مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به نقش اعتماد به سازمان سنجش در عملکرد و بهره¬وری سازمانی و همچنین اهمیت داشتن دید جامع، همه جانبه و همچنین بومی به مقوله اعتماد (از لحاظ ویژگی¬های خاص سازمان مورد بررسی) در تحقیق حاضر با جستجو و بررسی ‍پایگاه های داده ، ‍‍‍‍‍‍‍‍ژورنال ها، و موتورهای جستجو معتبرخارجی وداخلی از سال 2000 تا 2013 و منابع اسلامی، بیش از 204 مقاله یافت شد که با استفاده از روش فراترکیب عوامل موثر بر ایجاد اعتماد استخراج ونقاط قوت این مدل¬ها و ترکیب مدل¬های مختلف اعتماد، به تدوین مدلی پرداخته شد که جامعیت لازم برای ارزیابی اعتماد به سازمان سنجش آموزش کشور را داشته باشد. سپس بعد از اخذ نظر 32 نفر از نخبگان، مدل حاصل شده از تحقیق (فراترکیب)، مورد اصلاح و تأیید قرارگرفته و بومی گردید. به منظور جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آن و اخذ نظر داوطلبان در مورد مدل بومی تأیید شده میزان اعتماد داوطلبان به سازمان سنجش آموزش کشور، یک پرسشنامه الکترونیکی حاوی 115 سوال از طیف پنج گزینه ای لیکرت از نمونه آماری که به صورت نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شده بودند از طریق ایجا وب سایت نظرات داوطلبان اخذ گردید .روش¬های آماری مورد استفاده در این تحقیق شامل سه بخش می¬باشد بخش اول مربوط به قسمت فراترکیب که شامل تحلیل محتوا می¬باشد، بخش دوم شامل تحلیل عاملی مربوط به مولفه های اعتماد داوطلبان به سازمان است. در بخش سوم برای پاسخگویی به پرسش¬های پژوهش از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره، ضریب همبستگی پیرسون ، آزمون فریدمن و manova استفاده شد. نتیجه کلی این تحقیق نمایانگر این مهم است که مدل اندازه گیری عوامل اعتماد به سازمان سنجش که از 5 مفهوم( 1- ارزش ها 2- تصویر بیرونی 3- خدمات 4- کارکنان 5- ویژگی های مدیریتی ) ، 28 مقوله و 115 شاخص تشکیل شده بود با توجه به نتیجه تحلیل عاملی تاییدی در بین داوطلبان از روایی مناسبی برخوردار می باشند. در ضمن بین مفاهیم مدل رابطه مثبت معنی داری به لحاظ آماری وجود دارد. از طرفی مولفه ها براساس متوسط رتبه به صورت زیر اولویت بندی شدند " 1- ویژگی های مدیریتی (4.68) 2- خدمات (4.28) 3- ارزش ها (2.99) 4- کارکنان (1075) 5 - تصویر بیرونی (1.30) .در پایان این تحقیق پیشنهاداتی برای سازمان سنجش آموزش کشور، محققان و تحقیقات آتی ارائه شده است .